ภัยใกล้ตัวที่อาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ซึ่งส่วนใหญ่เกิดจากความร้อน ทั้งความร้อนจากเตารีด เปลวไฟ หรือน้ำเดือด เมื่อเกิดแผลขึ้นแล้ว การรักษาให้ได้ผลดีควรดูลักษณะของแผล และควรรักษาแผลเป็นให้ถูกวิธี ซึ่งมีวิธีปฎิบัติดังนี้
ประเมินอาการและระดับความรุนแรงของแผล
แผลจากการโดนความร้อนที่เกิดขึ้นจากอุบัติเหตุและเราจะรู้ได้อย่างไรว่า แผลของเรามีความรุนแรงมากน้อยเพียงใด ซึ่งระดับความลึกของแผลไฟไหม้หรือน้ำร้อนลวก ขึ้นอยู่กับว่าผิวหนังสัมผัสความร้อนนานขนาดไหน แบ่งได้เป็น 3 ระดับ
ระดับที่ 1 แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกระดับแรก (First degree burn) เป็นบาดแผลแบบไม่ลึก จะโดนเฉพาะผิวหนังกำพร้าด้านนอกเท่านั้น ลักษณะของบาดแผลไม่มีตุ่มบวมใส จะเป็นแค่บาดแผลสีแดงจนถึงสีม่วง อาจมีความแสบร้อนโดยปกติจะหายเร็วและสนิทไม่ทำให้เกิดแผลเป็น ซึ่งถือเป็นแผลที่ไม่รุนแรง ส่วนมากจะเกิดจากการโดน สะเก็ดน้ำร้อนลวก ผิวเสียจากแดด(Sun Burn)
ระดับที่ 2 แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกระดับสอง (Superficial partial-thickness burns) เป็นบาดแผลไหม้ลึกขึ้นถึงชั้นผิวหนังกำพร้าทั้งชั้นนอกและชั้นใน จนเกิดความเสียหายเข้าไปถึงผิวหนังแท้ จะมีทั้งแผลพุพอง มีตุ่มใสหรืออาจไม่มี จะมีอาการปวดแสบปวดร้อนมากกว่าขั้นแรก
ระดับที่ 3 แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกระดับสาม (Third degree burn) ระดับแผลที่อาการหนักที่สุดเนื่องจากความไหม้ได้ลึกไปถึงเนื้อเยื่อใต้ผิวหนังทั้งหมด รวมถึงต่อมเหงื่อ และเซลล์ประสาทอาจถึงกล้ามเนื้อและชั้นกระดูก ผู้ป่วยจึงมักไม่มีอาการปวดที่บาดแผล เนื่องจากเส้นประสาทที่อยู่บริเวณนั้นถูกทำลายไปหมดแล้ว บาดแผลไม่สามารถรักษาเองได้ เกิดจากการถูกไฟไหม้ ไฟฟ้าช๊อต หรือโดนของร้อนนานๆ ควรพบแพทย์เพื่อรักษาอาการทันที
การรักษาเบื้องต้น
เมื่อประเมินสภาพแผลไฟไหม้เพื่อให้รู้ถึงวิธีการรักษาอย่างไรให้เหมาะสมกับลักษณะของแผล ว่าแผลไฟไหม้นั้นสร้างความเสียหายแก่ชั้นผิวหนังระดับไหนและรักษาทันทีเพื่อไม่ให้เกิดการติดเชื้อ
แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกระดับแรก ล้างทำความสะอาดด้วยน้ำสะอาดก่อนและใช้สบู่แบบอ่อนเพื่อป้องกันแผลติดเชื้อ น้ำที่ใช้ควรเป็นน้ำธรรมดาจากก๊อกน้ำ ไม่ควรใช้น้ำเย็นจัด เพราะอาจจะทำให้แผลลึกขึ้น และไม่ควรถูที่แผลแรงขณะทำความสะอาดเพราะจะทำให้แผลลึกมากขึ้น จากนั้นใช้ผ้าก๊อซหรือผ้าแห้งสะอาดปิดแผลไว้
แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกระดับสอง หลังจากล้างด้วยน้ำสะอาดหรือแช่น้ำในอุณหภูมิปกติอย่างน้อย 15นาที ไม่ควรเกิน 30 นาที เสร็จแล้วซับน้ำให้แห้ง และทาครีมรักษาแผลเพื่อฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ที่สามารถทาแผลได้โดยตรง
แผลไฟไหม้น้ำร้อนลวกระดับสาม เนื่องจากเป็นบาดแผลที่อันตรายและรุนแรงที่สุด เพราะมีขนาดแผลที่ลึก ควรล้างน้ำแล้วให้รีบไปพบแพทย์ทันที
ข้อควรระวัง ไม่ควรใช้ยาสีฟัน น้ำปลา น้ำแข็งหรือน้ำเย็น รักษาแผลเนื่องจากจะทำให้เกิดอาการระคายเคืองทำให้เกิดการติดเชื้อ แผลจะหายได้ยากมากขึ้น
การดูแลแผลหลังอาการดีขึ้น
เมื่อแผลเริ่มมีอาการดีขึ้นก็ยังไม่ควรละเลย ควรดูแลอย่างต่อเนื่อง หรือในกรณีที่เป็นแผลขั้นรุนแรงแม้ว่าแพทย์จะอนุญาตให้กลับบ้านได้แต่ก็ต้องดูแลแผลอย่าระมัดระวังเพื่อให้แผลหายสนิท เมื่อแผลเริ่มมีอาการดีขึ้นหรือมีเนื้อสีชมพูให้เห็น เพื่อป้องกันการเกิดแผลเป็น ควรทาครีมโลชั่น, เจล, หรือว่านหางจระเข้ บริเวณที่มีผิวหนังเกิดขึ้นมาใหม่ เพื่อเพิ่มทำให้ผิวมีความความชุ่มชื้น ไม่ทำให้ผิวแห้ง หากมีอาการคันไม่ควรเกาโดยเด็ดขาด และควรงดกิจกรรมกลางแจ้งทุกชนิดเพราะผิวที่เกิดใหม่ไม่ควรได้รับแสงแดดโดยตรงเป็นเวลานาน
ควรทำอย่างไรหากแผลมีตุ่มพองเกิดขึ้น
ตุ่มน้ำพองสาเหตุหลักเกิดขึ้นได้จาก การเสียดสีหรือการโดนความร้อน ซึ่งของเหลวขาวที่อยู่ข้างในมีส่วนช่วยปกป้องผิวขั้นแรกเพื่อผิวที่จะเกิดขึ้นมาใหม่ และช่วยเหลือผิวบริเวณด้านล่างเพื่อให้เกิดความสะอาด ป้องกันการติดเชื้อและเร่งให้อาการดีขึ้นอีกด้วย ซึ่งไม่แนะนำให้เจาะตุ่มน้ำออก แต่หากว่าต้องการเจาะออกจริงๆ ควรทำตามดังนี้ เพื่อเจาะตุ่มน้ำอย่างปลอดภัย
1. ต้องทำความสะอาดฆ่าเชื้อเข็มที่จะเจาะก่อน โดยการลนไฟให้ปลายเข็มร้อนจนกลายเป็นสีแดงจากนั้นล้างด้วยแอลกอฮอล์อีกครั้ง
2. นำเข็มเจาะลงไปบริเวณขอบแผลให้ดันเข็มแนวเอียงไปด้านในและเอาน้ำใสๆออกให้หมดจากนั้นล้างมือและบริเวณที่เป็นตุ่มน้ำพองให้สะอาด
3. สังเกตน้ำที่ออกมาหากเป็นสีเหลืองหรือสีขาวแสดงว่าแผลบริเวณนั้นได้รับการติดเชื้อแล้วควรพบแพทย์เพื่อทำการรักษาต่อไป
4. ใช้ยาฆ่าเชื้อบริเวณที่เจาะออกและไม่ควรดึงหนังบริเวณตุ่มออก เพื่อป้องกันการเกิดใหม่ของผิวหนัง
ปัจจุบันนี้มีวิธีการดูแลรักษาอาการแผลไฟไหม้น้ำร้อนลวก ที่มีความก้าวหน้าไปไกลมาก ทั้งวัสดุปิดแผลแบบใหม่ที่มีคุณภาพดี ให้เลือกอยู่มากมายหลายแบบ ทั้งชนิดแบบเจลที่สามารถทาแผลได้โดยตรง และเมื่อหากมีบาดแผลเกิดขึ้น ควรดูแลรักษาแผลให้ถูกวิธีตามลักษณะเพื่อลดอาการเจ็บปวดและทำให้แผลหายเร็วขึ้น ด้วย Stratamed ซิลิโคนเลลดรอยแผลเป็น สามารถใช้ได้กับแผลที่เกิดจากความร้อนเช่น น้ำร้อนลวก แผลไฟไหม้ ระดับ 1-2 ได้
