ขนคุด หรือที่บางครั้งถูกเรียกว่า หนังไก่ เป็นปัญหาผิวที่หลายคนมักพบเจอ โดยจะเป็นตุ่มนูนเล็กๆบนผิวหนัง ไม่ว่าจะเป็นที่ต้นขา ต้นแขน แผ่นหลัง หรือใบหน้า โดยเกิดจากการอุดตันของเคราตินในรูขุมขน ไม่มีวิธีการรักษาให้หายขาด สามารถหายไปได้เองตามวัย แต่สามารถใช้ครีมบำรุงและการทำเลเซอร์เพื่อช่วยบรรเทาอาการลงได้ โดยสิ่งสำคัญในการป้องกันการเกิดขนคุดคือการรักษาความชุ่มชื้นของผิวหนังอย่างสม่ำเสมอนั่นเอง
เชื่อว่าสาวๆหลายคนอาจะเคยประสบพบเจอกับปัญหาผิวที่กวนใจเป็นอย่างมาก อย่างปัญหา ”ขนคุด” นอกจากจะทำให้ผิวเราไม่เรียบเนียน ไม่ว่าจะเป็นแขน ขา ผิวหน้า หรือ แผ่นหลัง ซึ่งทำให้ทั้งรำคาญและอาจจะขาดความมั่นใจได้เลยทีเดียว วันนี้เราจะพามาทำความรู้จักกับขนคุดกันค่ะ ว่าขนคุดคืออะไร เกิดจากอะไร และมีวิธีการรักษาด้วยตัวเองอย่างไรบ้าง
ขนคุดคืออะไร?
ขนคุด (Keratosis Pilaris) หรือที่บางครั้งก็ถูกเรียกว่า “หนังไก่” เป็นภาวะผิวหนังทั่วไปที่มีการเกิดตุ่มนูนเล็กๆปรากฎบนผิวหนัง ให้ความรู้สึกขรุขระหรือสากๆเมื่อสัมผัส โดยตุ่มเหล่านี้เป็นเซลล์ผิวที่ตายแล้วที่อุดตันบริเวณรูขุมขน บางครั้งจะปรากฎเป็นสีแดงหรือสีน้ำตาล
ส่วนมากมักจะถูกพบบริเวณต้นแขน ต้นขา แก้ม แผ่นหลัง หรือก้น ไม่ใช่โรคติดต่อ และไม่ก่อให้เกิดอาการคันหรือเจ็บในบริเวณที่เป็น
ซึ่งภาวะนี้เป็นที่ทราบกันดีว่า อาการจะแย่เมือผิวหนังมีแนวโน้มที่จะแห้งในช่วงฤดูหนาว หรือแย่ลงในระหว่างการตั้งครรภ์ และสามารถเกิดได้ในทุกเพศทุกวัย
ยังไม่มีวิธีรักษาที่ทำให้ขนคุดนี้หายขาดได้ แต่มีวิธีรักษาและป้องกันไม่ให้อาการแย่ลงกว่าเดิมได้ โดยขนคุดเหล่านี้มักจะหายไปเองตามธรรมชาติ
ขนคุดเกิดจากอะไร?
สภาพผิวนี้เป็นผลมาจากการสะสมของเคราติน (Keratin) ซึ่งเป็นโปรตีนของขนในรูขุมขนที่ถูกสร้างขึ้นมาเพื่อป้องกันการติดเชื้อหรือป้องกันการดูดซึมสารอันตรายต่างๆ
หากคุณขนคุด แปลว่าเคราตินตามร่างกายนั้นอุดตันในรูขุมขน และขัดขวางการเปิดรูขุมขนอยู่ เป็นผลทำให้เกิดตุ่มเล็กๆขึ้นบริเวณที่ควรจะเป็นขน ทำให้ขนไม่สามารถขึ้นได้ตามปกติ
ยังไม่มีการวินิจฉัยว่าแท้จริงแล้วการสะสมของเคราตินนั้นเกิดจากสาเหตุอะไร หรือมีอะไรเป็นตัวกระตุ้น แต่แพทย์คิดว่าอาจเกี่ยวข้องกับสภาพผิว เช่น โรคผิวหนังภูมิแพ้ และโรคทางพันธุกรรมต่างๆ
ทุกคนสามารถเกิดขนคุดได้หมด แต่ส่วนมากมักจะพบในผู้หญิง เด็กและวัยรุ่น โดยจะเริ่มในช่วงวัยเด็กตอนปลายหรือในช่วงวัยรุ่น และสามารถหายไปเองเมื่ออายุ 30 ปีขึ้นไป
โดยผู้ที่เสี่ยงจะเกิดขนคุดคือ ผู้ที่มีผิวแห้ง มีน้ำหนักตัวเยอะ เคยมีประวัติเป็นกลากเกลื้อน และไข้ละอองฟาง
มากไปกว่านั้น การเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมนในช่สงระหว่างตั้งครรภ์ และในวัยเจริญพันธุ์สำหรับวัยรุ่น อาจทำให้เกิดขนคุดได้เช่นกัน อีกทั้งยังพบมากในผู้ที่มีผิวขาว
ขนคุดมีลักษณะอย่างไร?
ลักษณะที่โดดเด่นที่สุดของขนคุด คือการเป็นตุ่มที่มองเห็นได้บนผิวหนังคล้ายกับขนลุกหรือผิวหนังของไก่ที่ดึงออกมา และด้วยเหตุนี้จึงถูกเรียกว่า “หนังไก่”
ขนคุดนั้นสามารถขึ้นได้ทุกที่บนผิวหนังที่มีรูขุมขน ดังนั้นจะไม่ปรากฎบนฝ่ามือหรือฝ่าเท้าของคุณ โดยส่วนมากจะเกิดขนคุดที่ขา, ขนคุดที่แขน, ขนคุดที่หลัง, ขนคุดที่หน้า, ขนคุดที่รักแร้, และ ขนคุดใต้ผิวหนัง
โดยอาจจะมีอาการอื่นๆที่เกี่ยวข้อง เช่น จุดสีชมพูหรือรอยแดงรอบๆตุ่มขนคุด คันระคายเคืองผิวหนัง ผิวแห้ง ผิวหยาบเหมือนกระดาษทราย และตุ่มนูนอาจจะมีสีแตกต่างกันไป เช่น สีแดง สีชมพู สีขาว หรือสีน้ำตาล
ขนคุดรักษาอย่างไร?
อย่างที่กล่าวไปข้างต้น ขนคุดสามารถหายไปเองได้ตามวัย ไม่มีทางรักษาให้หายขาด แต่ถึงอย่างนั้นก็มีการรักษาบางอย่างที่ช่วยบรรเทาอาการของขนคุดได้ อาจจะต้องใช้เวลาหลายเดือนเพื่อให้เห็นผลชัดเจน
แพทย์ผิวหนังมักจะแนะนำให้รักษาความชุ่มชื้นของผิวหนังเพื่อบรรเทาอาการคันและผิวแห้ง โดยสามารถใช้ครีมที่มีจำหน่ายทั่วไปที่สามารถขจัดเซลล์ผิวที่ตายแล้วหรือป้องกันไม่ให้รูขุนขนอุดตัน ที่มีส่วนผสมของสาร AHA BHA หรือกรดซาลิไซลิก โดยตัวยาจะช่วยผลัดเซลล์ผิวและบรรเทาอาการขนคุดลงได้
อีกหนึ่งวิธีคือการเลเซอร์รักษาขนคุด ราคาค่อนข้างสูง แต่ได้ผลดีและรวดเร็วที่สุด เป็นการใช้เทคนิคเดียวกับเลเซอร์กำจัดขนทั่วไป ช่วยทำให้ขนคุดที่กำลังจะเกิดฝ่อตัวลง ตุ่มนูนยุบลง และทำให้ผิวเรียบเนียนขึ้น
และเลเซอร์แบบ IPL (Intense Pulsed Light) โดยผลลัพธ์ที่ได้จะขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงชองแต่ละคน อาจจะมีอาการเจ็บตอนระหว่างทำเลเซอร์ได้ ซึ่งนอกจากสามารถช่วยเรื่องขนคุดแล้ว ยังสามารถช่วยเรื่องสิวอักเสบ รูขุมขนบนใบหน้า และรอยดำรอยแดงต่างๆได้
นอกจากนี้การถอนขนคุด โดยการใช้แหนบค่อยๆดึงขนคุดออกมา ก็สามารถช่วยได้เช่นกัน แต่จะต้องระวังเพราะหากทำแรงเกินไป จะทำให้ผิวหนังอักเสบได้ อีกทั้งการสครับผิว หรือขัดผิวเพื่อผลัดเซลล์ผิวที่ตายออก ขจัดสิ่งสกปรก ป้องกันการอุดตันของรูขุมขน ก็สามารถช่วยได้เช่นกัน
ขนคุดป้องกันอย่างไร?
หากคุณต้องการป้องกันการเกิดของขนคุด ก็สามารถทำได้โดยการเพิ่มความชุ่มชื้นให้แก่ผิวหนังอย่างสม่ำเสมอ ซึ่งจะช่วยลดการระคายเคืองของผิวหนังที่เป็นสาเหตุของขนคุด แต่ควรหลีกเลี่ยงครีมบำรุงจำพวกน้ำมัน เพราะอาจจะทำให้เกิดการอุดตันของรูขุมขนเพิ่มมากขึ้น
หลีกเลี่ยงการอาบน้ำที่มีอุณหภูมิสูงจนเกินไปเป็นเวลานาน เพราะการอาบน้ำอุณหภูมิสูงจะทำให้ไขมันที่ผิวหนังถูกกำจัดไป และทำให้ผิวแห้งได้
อีกทั้งไม่ควรแคะแกะเกาหรือบีบบริเวณที่เป็นขนคุด เพราะจะทำให้เกิดรอยดำ รอยแดงตามมา และอาจจะต้องรักษาเพิ่มอีก
หวังว่าบทความนี้จะทำให้คุณเข้าใจเกี่ยวกับขนคุด ไม่ว่าจะสาเหตุการเกิด ลักษณะของขนคุด รวมไปถึงวิธีการป้องกันและรักษาขนคุดนะคะ หากรักษาได้ตรงจุด ปัญหาขนคุดของคุณจะต้องบรรเทาลงอย่างแน่นอนค่ะ
