สำหรับคุณแม่ผ่าคลอดมือใหม่ หรือคุณแม่ที่เคยผ่าคลอดมาก่อน การพักฟื้นและการใช้ระยะเวลาของการรักษาตัวหลังผ่าคลอด จะใช้เวลาฟื้นตัวนานกว่าคุณแม่ที่คลอดปกติ เพราะคุณแม่ที่คลอดปกติ จะมีแค่แผลกรีดเล็กๆที่บริเวณปากมดลูก แต่สำหรับคุณแม่ผ่าคลอดจะมีแผลผ่าคลอดที่ลึกกว่า และหลายชั้น จะใช้เวลาพักฟื้นที่มากกว่ามาก
หลังผ่าคลอด คุณแม่จะใช้เวลาพักฟื้นร่างกายอยู่ที่บ้านประมาณ 5-6 สัปดาห์ การขยับตัวจะค่อนข้างทำได้ยากในสัปดาห์แรกๆ เนื่องจากจะมีอาการเจ็บแผลผ่าคลอด แต่หากดูแลอย่างถูกต้องจะช่วยให้แผลสมานเร็วขึ้น
วิธีดูแลตัวเองหลังผ่าคลอด
หากคุณแม่ดูแลตัวเองอย่างดี ระยะเวลาของการฟื้นตัวจะฟื้นฟู และคืนสู่สภาพเดิมได้โดยรวดเร็ว
- การขยับตัว เคลื่อนไหว หรือพลิกตัวบ่อยๆ การเคลื่อนไหวร่างกายหลังผ่าคลอด คุณแม่ควรที่จะขยับตัวทำกิจกรรมบ่อยๆ เพื่อป้องกันพังผืดที่อาจเกาะติดระหว่างแผลผ่าคลอดและเยื่อบุผนังช่องคลอด และทำให้ลำไส้ทำงานได้ดีขึ้น
- ทานยาแก้ปวด อาการปวดของแผลจะทุเลาลงใน 48 ชั่วโมงด้วยการทานยาแก้ปวด และไม่ควรให้แผลผ่าคลอด มีหนอง บวมแดง มีกลิ่น หากเป็นเช่นนั้นจะต้องไปพบแพทย์เพื่อทำการดูแล
- ใช้ผ้าพันรอบแผลผ่าคลอด เพื่อให้แผลกระชับ สมานได้ดี และหน้าท้องจะได้ไม่โยนตัวไปมาขณะเคลื่อนไหว อาจต้องใช้เวลาในการพันแผลประมาณ 2-3 เดือน
- หมั่นล้างแผลเป็นประจำ ควรล้างแผลและทำความสะอาดแผลอย่างสม่ำเสมอ เพื่อไม่ให้แผลติดเชื้อ ปวด บวมแดง และมีหนอง
- การอาบน้ำ ควรอาบน้ำอย่างระมัดระวัง โดยใช้ฝักบัวแทนการแช่อ่าง และใช้ผลิตภัณฑ์อ่อนๆ จากนั้นใช้ผ้าขนหนูสะอาดซับแผลให้แห้ง
- เรื่องของเสื้อผ้า ควรสวมเสื้อผ้าที่สบาย ไม่รัดแน่น ป้องกันการเสียดสีระหว่างแผล
- การทาครีม หลังแผลหายสนิท สามารถทาวิตามินอีช่วยเรื่องแผลเป็นได้ เพื่อลดแผลเป็นคีลอยด์
- การยกของหนัก เป็นสิ่งแรกๆที่ไม่ควรทำ คือไม่ยกของหนักในช่วง 6 สัปดาห์แรก อาจทำให้แผลปริได้
- พักผ่อนให้เพียงพอ รู้กันอยู่ว่าการพักผ่อนนอนหลับให้เพียงพอ มีผลต่อหลายๆสิ่ง เพราะการนอนจะเกิดการซ่อมแซมทุกส่วนของอวัยวะภายในร่างกาย และมีผลต่อแผลอย่างมาก
- งดทานอาการรสจัด แรกๆอาจต้องเป็นอาหารรสจืดและเป็นของเหลว พอกลับมาถึงบ้าน อาหารที่ทานอาจมีการปรับเปลี่ยน แต่ก็ยังคงต้องเป็นอาหารรสจืด ไม่ควรรสจัด ของหมักดอง แอลกอฮอล์ กาแฟ และคาเฟอีน
- หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ เนื่องการการมีเพศสัมพันธ์จะส่งผลกระทบกระเทือนต่อแผล และทำให้เกิดภาวะเลือดตกหลังคลอด หากแผลยังไม่หายสนิท จึงควรงดกิจกรรม
ไม่ว่าจะก่อนหรือหลังคลอดบุตร สิ่งที่ควรเตรียมตัวถือว่าจำเป็น ไม่ว่าจะทาครีมกันลอยแตก เตรียมพร้อมระหว่างคลอด หรือหลังคลอดต่างสำคัญหมด และพร้อมรับมือกับปัญหาที่ตามมา ไม่ว่าจะโรคซึมเศร้าหลังคลอด การเลี้ยงดูบุตร การให้นมบุตร ทั้งนี้การจะเป็นแม่คน ใครจะเป็นก็เป็นได้ แต่ไม่ใช่ว่าจะเป็นได้อย่างสมบูรณ์แบบ เพราะการดูแลเด็กสักคนให้เติบโตมานั้น จะต้องใช้เวลาทั้งชีวิตเลยล่ะ
